Adam Smoliński-Zagłoba

---

Życiorys

Adam Smoliński-Zagłoba był osobą o niezwykle bogatej historii życiowej, urodzony jako syn Bronisława i Franciszki z Żukowskich. Jego edukacja rozpoczęła się w Radzyminie, gdzie ukończył szkołę elementarną, a następnie kontynuował naukę w III gimnazjum rządowym w Warszawie. Jednak jego młodzieńcze lata nie były wolne od kontrowersji; w 1892 roku zaangażował się w socjalistyczne kółka samokształceniowe, co doprowadziło do jego administracyjnego zesłania do Saratowa, miasta nad Wołgą.

W Saratowie Smoliński dokończył naukę w szkole handlowej. W czasie pobytu w tym rosyjskim mieście, aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i politycznym, przesyłając artykuły do prasy warszawskiej, w których poruszał kwestie Polaków osiedlonych w tej okolicy. W 1894 roku związał się z Józefą z Maszkowskich, co stanowiło ważny etap w jego życiu osobistym.

W 1897 roku, po uzyskaniu zgody, przeniósł się do Petersburga. Jego kariera zawodowa rozpoczęła się w Newskich Zakładach Budowy Okrętów i Parowozów, gdzie pełnił funkcję naczelnika wydziału handlowego, a później dyrektora handlowego. W latach 1902-1904 z powodzeniem kierował działem, co dało mu doświadczenie niezbędne do założenia własnej firmy.

Od 1904 roku prowadził „Dom Handlowy”, który oferował chemię i węgiel, a także specjalizował się w produktach suchej destylacji. W okresie działalności jego firma szybko się rozwijała, zatrudniając około 500 pracowników, głównie Polaków. W latach 1910-1914 był redaktorem wydania „Dziennika Petersburskiego”, w którym publikowane były również socjalistyczne broszury przeznaczone do dystrybucji w Kongresówce.

Smoliński wyróżniał się również jako filantrop, wspierając różnorodne inicjatywy społeczne, takie jak Macierz Szkolna na Śląsku Cieszyńskim oraz warszawskie Towarzystwo Kursów Naukowych. Jego szczególna aktywność nasiliła się po wybuchu I wojny światowej, kiedy organizował pomoc dla uchodźców wojennych z Królestwa. Był współwydawcą „Głosu Polskiego” oraz blisko współpracował z Polskim Towarzystwem Pomocy Ofiarom Wojny, aktywnie pomagając uchodźcom w Piotrogrodzie.

Wieszy również aktywnie uczestniczył w życiu polskiej społeczności, przyczyniając się do powstania Towarzystwa Popierania Polskiego Teatru Ludowego. Po śmierci Henryka Sienkiewicza w 1916 roku, zorganizował obchody ku jego czci, co pokazuje jego zaangażowanie w kulturę i polskie dziedzictwo. W 1917 roku zasiadał w zarządzie Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, gdzie z sukcesem ratował polskie zbiory i pamiątki przed zniszczeniem.

W latach 20. znalazł się w ogniu rewolucyjnych przemian; podczas wojny polsko-bolszewickiej był członkiem tajnego Polskiego Komitetu Wywiadowczego, za co czterokrotnie ponosił konsekwencje aresztowania. Po podpisaniu traktatu pokojowego w Rydze w 1921 roku, przedłożył raport o polskim mieniu kulturalnym w okręgu piotrogrodzkim. W 1922 roku aresztowany i zatrzymany, wkrótce został jednak uwolniony z nakazem natychmiastowego wyjazdu do Polski.

Po powrocie do Polski osiadł we Lwowie, gdzie pełnił funkcję administratora miejskich i fundacyjnych dóbr. W 1925 roku przekazał Muzeum Narodowemu we Lwowie imponującą kolekcję 92 obrazów oraz 650 innych cennych obiektów zabytkowych. W latach 30. mieszkał w Warszawie, gdzie najprawdopodobniej zmarł po 1942 roku, zostawiając po sobie pamięć jako osoba pełna pasji, zaangażowania w kulturę i dbająca o dobro wspólne społeczeństwa polskiego.

Ordery i odznaczenia

Adam Smoliński-Zagłoba został odznaczony wieloma honorami, które odzwierciedlają jego osiągnięcia oraz zaangażowanie w działalność społeczno-kulturalną. Wśród wyróżnień, które otrzymał, można wymienić:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Odznakę Pamiątkową Więźniów Ideowych,
• Odznakę Za Obronę Mienia Polskiego w Rosji.

---

Oceń: Adam Smoliński-Zagłoba

---